Voeding en training
Spijsvertering van je paard ondersteunen
Een gezonde spijsvertering is het fundament van een gezond paard. Paarden hebben van nature een zeer gevoelige maagdarmstelsel, waardoor problemen met de spijsvertering snel op de loer liggen. Het is dan ook belangrijk om de spijsvertering optimaal te ondersteunen en problemen snel te herkennen.
Hoe werkt de spijsvertering van je paard?
Als een paard eet, komt de voedselbrei via de slokdarm en maag in de darmen terecht. Een groot deel van de spijsvertering vindt plaats in de darmen. Het begint in de dunne darm, waar eiwitten, vetten en niet structurele koolhydraten, zoals suiker en zetmeel, worden afgebroken door verteringssappen. Pas na dit proces van afbreken, kunnen de voedingsstoffen door de darmwand worden opgenomen. Nu komen ze in de bloedbaan terecht en kan je paard ze gebruiken.
Na de dunne darm verplaatst de voedselbrei zich naar de dikke darm en blinde darm. Hier vindt het belangrijkste deel van de spijsvertering plaats: fermentatie. Bij het fermenteren van vezels worden vluchtige vetzuren geproduceerd. Deze vluchtige vetzuren zijn de voornaamste energiebron voor paarden en leveren tot 80% van de dagelijkse energievoorraad. Je kunt je voorstellen dat je paard in de problemen komt als dit proces wordt verstoord.
Symtomen: zo herken je darmproblemen
Veranderende mest, bijvoorbeeld diarree of droge mest
Koliek
Doffe vacht
Gewichtsverlies
Constipatie, je paard mest veel minder of helemaal niet meer
Gasophoping in de darmen, zichtbaar als een opgeblazen buik
Je paard heeft een gespannen buik
Je paard laat veel scheten en de buik maakt vreemde geluiden
Gedragsveranderingen
In ernstige gevallen kunnen stofwisselingsproblemen ontstaan, zoals EMS of hoefbevangenheid
Hoe kan je de darmflora herstellen?
De darmflora bestaat uit verschillende bacteriën, schimmels en andere micro-organismen. Dit is een mix van goede én slechte bacteriën, die bij een gezond paard netjes in balans zijn. Maar de darmflora van een paard is erg gevoelig en kan door de kleinste verandering in rantsoen of omgeving al verstoord worden. Dan nemen de slechte bacteriën de overhand met spijsverteringsproblemen tot gevolg. Om dit te herstellen, moet de balans tussen de bacteriën weer worden hersteld. Prebiotica, probiotica en postbiotica kunnen hierbij goed ondersteunen.
Pre- en probiotica voor paarden
In de praktijk worden pre- en probiotica vaak in één adem genoemd. Daarnaast is er ook nog het innovatieve postbiotica. Allemaal goed voor de darmflora, maar ze hebben wel allemaal een eigen functie. Prebiotica zijn de brandstof voor probiotica (de bacteriën en gisten zelf), die hun groei ondersteunen en het immuunsysteem helpen om de ‘slechte’ bacteriën onder controle te houden.
Probiotica zijn de fabriekjes: de ‘goede’ bacteriën die een gezonde darmfunctie bevorderen zorgen voor de afbraak en vertering van het voedsel. Voor paarden is het beste om probiotica in de vorm van levende gisten te geven, zoals Yea-Sacc®. Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat wanneer probiotica in staat zijn om levend de plaats van bestemming (de dikke darm) te bereiken, dit de verteerbaarheid en opname van voedingsstoffen direct bevordert. Bovendien helpt het de darmflora te stabiliseren, wat cruciaal is voor een gezonde spijsvertering, en heeft het een positieve werking op de immuniteit.
Postbiotica hebben een positieve werking op de ‘goede’ bacteriën in de darmen van het paard. De postbiotica Diamond V heeft een wetenschappelijk bewezen effect op de versterking van de darmfunctie, het gezond houden van gewrichten en ondersteuning van het stressmanagement.
Wat is goed voor de darmen van je paard?
Vooral bij paarden met de neiging tot spijsverteringsproblemen, maar ook bij gezonde paarden, is het belangrijk om de darmflora gezond en goed in balans te houden. Gebruik de volgende (voer)tips om het maagdarmkanaal van je paard optimaal te ondersteunen:
Volg zoveel mogelijk het natuurlijke eetgedrag van je paard: zorg voor voldoende ruwvoer (1,5 - 2,0% van het lichaamsgewicht per dag) en vermijd lange onderbrekingen (tot maximaal 4 uur). Controleer je ruwvoer ook regelmatig op schimmel en giftige planten.
Laat de tanden van je paard regelmatig controleren door een gespecialiseerde paardentandarts.
Kies voor een krachtvoer of supplement dat speciaal gemaakt is om de darmflora van je paard te ondersteunen, zoals Pavo GutSecure of Pavo GutHealth. Pavo GutSecure is een complete, uitgebalanceerde muesli voor paarden met een gevoelige darm. Naast dat het een stabiele darmwerking bevordert, bevat het ook alle dagelijkse vitaminen en mineralen voor paarden die lichte arbeid verrichten. Pavo GutHealth is een supplement dat je aan ieder rantsoen kunt toevoegen bij spijsverteringsstoornissen, stress of verandering in het rantsoen.
Voorkom acute veranderingen in het rantsoen. Neem altijd minimaal 7 tot 10 dagen de tijd om naar een nieuw voer om te schakelen door steeds een beetje minder van het oude en meer van het nieuwe te geven.
Een overmaat aan suiker en zetmeel kan voor verdere irritatie van de maagwand zorgen. Daarom is het belangrijk dat de maximale hoeveelheid suiker- en zetmeelopname van 1 gram / kg lichaamsgewicht niet overschreden wordt. Vermijd grote hoeveelheden krachtvoer per maaltijd en voer meerdere keren per dag kleinere porties.
Voorkom stress door zoveel mogelijk aan de belangrijkste basisbehoeften van paarden te voldoen: voldoende ruwvoer, dagelijkse beweging contact met soortgenoten.
Ook parasieten kunnen spijsverteringsproblemen veroorzaken. Laat de mest van je paard regelmatig controleren en zorg voor een passend ontwormbeleid.
Controleer de mest ook regelmatig op zand en help je paard de darmen schoon te maken na een positieve zandtest met Pavo SandClear.
Zorg dat je voorbereid bent op een koliekaanval. Pavo IntestoFin is een mix van heilzame oliën en gebruik je als eerste hulpmiddel om buikkrampen en pijn te verlichten bij een verstoring van de spijsvertering. Dit flesje is onmisbaar in jouw stalapotheek!
De darmen worden altijd blij van extra vezels, zoals Pavo SpeediBeet of FibreBeet. Beide producten zijn (deels) gemaakt van ontsuikerde bietenpulp. Bietenpulp is rijk aan het prebioticum pectine, dat een beschermend laagje vormt in de maag en een positief effect heeft op de groei van gezonde darmbacteriën. Daarnaast voer je deze producten geweekt, wat het vochtgehalte na diarree weer kan herstellen.
Voeding en gezondheid
De basis voerbehoefte van je paard
Verschillende bouwstenen in het voer dragen bij aan de gezondheid van je paard. Zowel ruwvoer als krachtvoer bevatten voedingsstoffen die energie leveren, zorgen voor herstel en groei van het lichaam van je paard. Maar wat is nou de basis voerbehoefte van je paard en hoe krijgt hij ze binnen?
Ruwvoer bestaat onder andere uit koolhydraten, water, vezels, suikers, eiwitten, vitamines en mineralen. Krachtvoer is daarnaast nog aangevuld met zetmeel en plantaardige vetten. Al deze voedingsstoffen hebben verschillende functies voor je paard.
De basis voedingsbehoefte van je paard
Wat een paard naast zijn ruwvoer nodig heeft aan vitamine, mineralen en sporenelementen, krachtvoer of supplementen, hangt van een aantal factoren af. De behoefte aan voer wordt onder andere bepaald door wat het paard doet (mate van arbeid), zijn gewicht en bouw, en hoe warm het buiten is. Om de behoefte aan voeding te dekken heb je aanbod nodig: dit aanbod komt uit ruwvoer en eventueel uit aanvullende producten.
Aangezien het belangrijkste aanbod van voedingsstoffen uit het ruwvoer komt, is de kwaliteit van dit ruwvoer voor een groot gedeelte bepalend voor wat een paard precies binnenkrijgt aan voedingsstoffen. Daarnaast is het belangrijk wat voor type paard je hebt, hoeveel werk hij of zij verricht en, als het een merrie is, of ze een veulen zoogt. Dit bepaalt samen wat je paard eventueel nog aanvullend nodig heeft. De kwaliteit van je ruwvoer kun je testen met de Pavo Ruwvoer Quickscan. Een snelle en handige manier om erachter te komen hoeveel suiker, energie en eiwit er in je ruwvoer zit. Met deze informatie kun je vervolgens een nog betere aanvulling kiezen.
Koolhydraten
Koolhydraten zijn te onderscheiden in complexe en in water oplosbare koolhydraten. Oplosbare koolhydraten zijn suikers en zetmeel en worden afgebroken door enzymen in de maag en dunne darm. Dit levert het paard veel energie op. Het is belangrijk dat de afbraak van oplosbare koolhydraten goed gebeurt, omdat anders suiker en zetmeel in de dikke darm terecht komen die de darmflora kunnen verstoren. En daarmee heeft je paard meer kans op gaskoliek en hoefbevangenheid.
Naarmate gras ouder wordt, bevat het meer vezels. Deze vezels zijn te complexe koolhydraten om te verteren. Alleen in de dikke darm van het paard kunnen deze vezels worden afgebroken tot nuttige voedingsstoffen. Hier zorgen de bacteriën voor. Zonder voldoende vezels kan de vertering van het paard niet functioneren. Als de dikke darm niet voldoende actief is, is er kans op allerlei verteringsproblemen en ziektes bij het paard, zoals koliek of hoefbevangenheid. Pavo Speedibeet en Pavo Fibrebeet kunnen een oplossing bieden. Deze vezelrijke producten zijn goed opneembaar voor de dikke darm en zeer laag in suiker/zetmeel. Voor een goede ondersteuning van de darmflora.
Eiwitten
De eiwitten die een paard uit voeding haalt, worden in het gehele spijsverteringskanaal afgebroken tot aminozuren, die alleen in de dunne darm goed worden opgenomen. Deze aminozuren zijn essentiële bouwstoffen voor het goed functioneren van het lichaam. Het paard gebruikt ze bijvoorbeeld bij groei, de spierontwikkeling, vacht, hoeven en huid, bloedlichaampjes en vervanging van lichaamseiwit. Het paard kan ook enkele aminozuren zelf aanmaken, die hoeven dus niet in het voer te zitten.
Eiwitgehalte in paardenvoer
Eiwit is een belangrijke bouwsteen voor het lichaam, het speelt een belangrijke rol bij herstel van weefsel en opbouw van spieren. Het moment van maaien en de mate van bemesting heeft erg veel invloed op het eiwitgehalte. Eiwit komt vooral uit het blad van de grasplant, uit de stengel komt nauwelijks eiwit. Als gras laat gemaaid wordt (bijvoorbeeld pas halverwege juni of begin juli) dan is het aandeel stengel zeer hoog en bevat het hooi relatief weinig blad. Daarmee neemt de energiewaarde en het eiwitgehalte van het hooi flink af. Een lage energiewaarde is ideaal voor normale paarden, maar minder ideaal voor paarden die in de topsport lopen of die ingezet worden in de fokkerij, deze paarden hebben een behoorlijke behoefte aan eiwit en lopen kans op tekorten.
We gebruiken bij paardenvoer de termen Ruw Eiwit (RE) en Verteerbaar Ruw Eiwit paard (VREp). Ruw Eiwit is de totale hoeveelheid eiwit in het ruwvoer, Verteerbaar Ruw Eiwit geeft aan hoeveel eiwit er ook werkelijk door het paard verteerd kan worden. Rekenvoorbeeld: als je je paard 10 kg hooi geeft en de hoeveelheid Verteerbaar Ruw Eiwit (VREp) is 60 gram per kilo hooi (de hoeveelheid die een normaal sportpaard binnen moet krijgen), dan krijgt je paard ook echt 600 gram eiwit per dag binnen.
Hoeveel eiwit heeft je paard nodig?
Het totaal eiwitgehalte in ruwvoer moet voor 'normale' paarden die recreatief of licht worden gereden minimaal 60 gram per kilo droge stof zijn, maar zou voor fokmerries en paarden die hard moeten werken bij voorkeur boven de 100 gram per kilo droge stof moeten zijn. Veel ruwvoeders bevatten voor de echte sportpaarden en fokmerries te weinig eiwit: dat zal dus via het krachtvoer moeten worden aangevuld. Overige paardeneigenaren hoeven zich alleen maar zorgen te maken over de aanvulling van vitaminen, mineralen en sporenelementen. Dit kan met de balancer Pavo Vital of Pavo DailyFit koeken.
Hoeveel energie heeft een paard nodig?
De energiebehoefte van sportpaarden ligt - afhankelijk van de intensiteit van de arbeid - ergens tussen de 7,1 en 11,0 EWpa (Energie Waarde paard) per dag. Kijken we naar het gemiddelde hooi/kuil dat aan paarden gevoerd wordt in Nederland, dan zit er in elke kilo 0,47 EWpa (0,61 EWpa per kg droge stof). Om de energiebehoefte te dekken van 7,1 EWpa per dag zou je daarvan dus 15 kilo hooi moeten voeren. En om de energiebehoefte te dekken van een topsportpaard die 11,0 EWpa per dag nodig heeft, zou je 23 kilo van het gemiddelde hooi uit Nederland moeten voeren. Dat gaat dus niet. Vandaar dat sportpaarden over het algemeen krachtvoer nodig hebben om de hogere energiebehoefte te dekken, zoals Pavo TopSport, Pavo SportsFit of Pavo Ease&Excel.
Suikergehalte in paardenvoer
De grootste hoeveelheid suiker die paarden op een dag binnenkrijgen komt via het gras of het hooi. Een te hoog suikergehalte kan leiden tot overgewicht, hoefbevangenheid en insulineresistentie. Het is dan ook terecht dat er veel aandacht is voor suiker in de voeding van probleempaarden. Let daarbij niet alleen op gehaltes (en hoeveelheden) in het krachtvoer, maar juist ook op de gehaltes in het gras, kuil en hooi dat je voert. Hier krijgen ze namelijk veel meer kilo’s van binnen per dag.
Tussen het suikergehalte van hooi, gras en kuil zitten verschillen. Gemiddeld zit er in hooi en voordroogkuil 100 gram suiker per kilo droge stof. Oftewel 10 procent van de droge stof in hooi of kuil is suiker. Als een paard 10 kg droge stof hooi eet (dat is ongeveer 11,5 kilo hooi), eet hij een kilo suiker. Zet het paard volop in het gras en hij krijgt minstens 2kg suiker per dag binnen!
Het suikergehalte in het hooi of kuil kan ook sterk verschillen. Als gras ‘s ochtends gemaaid is, dan is het suikergehalte beduidend lager dan wanneer het aan het eind van de middag gemaaid is. Het suikergehalte in ruwvoer zou optimaal normaal tussen de 40 en 100 gram per kilo droge stof moeten komen te liggen. Komt het suikergehalte boven de 140 gram, dan is dat te hoog.
Vitamines, mineralen en sporenelementen
Uit onze ruwvoermonitor blijkt dat het ruwvoer dat we in Nederland voeren bijna altijd tekorten heeft in de sporenelementen zink, koper en selenium. Mineralen zijn betrokken bij belangrijke lichaamsfunctie. Van de mineralen zijn vooral calcium, fosfor en magnesium belangrijk. Hiervan heeft het paard dagelijks veel nodig (d.w.z. in 'eetlepel' hoeveelheden).
Belangrijk voor de ruwvoerkwaliteit is de verhouding tussen calcium en fosfor, die voor sterke botkwaliteit zorgt. Normaal hoort die verhouding tussen de 1,5 en 2,5 op 1 te liggen. Dat betekent dat het calciumgehalte grofweg 2 maal zo hoog moet zijn als het fosforgehalte. Bij ruwvoer voor jonge paarden is een verhouding van 1,5 tot 2,0 op 1 ideaal.
De belangrijkste sporenelementen voor paarden zijn koper, zink, mangaan en selenium. Deze elementen heten sporenelementen, omdat paarden ze in zeer kleine hoeveelheden (milligrammen) per dag nodig hebben, maar ze hebben het wél nodig. Koper is belangrijk voor de botontwikkeling en hemoglobinevorming, en zink is nodig voor eiwitsynthese en stofwisseling. Selenium is een antioxidant en dus voor het immuunsysteem en de spieren belangrijk. Selenium is belangrijk, maar let op: het is giftig bij overdosering. Een ijzertekort is bij paarden eigenlijk nooit een probleem, in ruwvoermonsters zien wij juist (te)veel ijzer.
Voeding en gezondheid
Diarree bij paarden
Je herkent diarree bij paarden aan de dunne mest, frequent mesten en aan de vieze staart en billen. Het belangrijkste is ervoor zorgen dat je paard niet uitdroogt! Maar wat veroorzaakt diarree? En hoe kan je het voorkomen?
Diarree en mestwater: wat is het verschil?
Diarree en mestwater worden bij paarden vaak in één adem genoemd. Dat is ook niet zo gek als je bedenkt dat sommige symptomen overeenkomen. Toch is er een onderscheid tussen deze twee.
Mestwater: Tijdens de spijsvertering wordt het vocht in de darmen van je paard gebonden en opgenomen in de dikke darm. Maar als je paard om welke reden dan ook niet in staat is om het vocht met de mest te binden, ontstaat mestwater. Dit wordt door de stoelgang naar buiten gedrukt en loopt vaak langs de benen van je paard. Geen smakelijk gezicht!
Diarree is vaak een grotere belasting op het lichaam van je paard en houdt langer aan dan mestwater. Bij diarree raakt de hele darmflora ontregeld en verliest je paard veel vocht en belangrijke elektrolyten. Bovendien wordt het immuunsysteem snel aangetast bij (ernstige) diarree.
Zowel bij diarree als mestwater moet je alert zijn. Mestwater kan namelijk omslaan in diarree als het te lang aanhoudt en de juiste behandeling uitblijft. Wordt het mestwater niet minder of is je paard slap tijdens de diarree? Dan is het slim om even contact op te nemen met je dierenarts.
Oorzaken diarree bij paarden
Bij diarree gaat voedsel te snel door het maagdarmkanaal om vocht en voedingsstoffen goed op te kunnen nemen. Dit kan komen doordat de beweeglijkheid van het maagdarmkanaal verhoogd is, doordat het wateropnemend vermogen van de darm verminderd is of doordat er verhoogde afgifte van vocht en elektrolyten in de darm plaatsvindt.
In de dikke darm wordt de vertering niet zozeer door het lichaam zelf gedaan, maar door de bacteriën die daar leven. Zij zetten binnenkomende vezels die het paard zelf niet kan verteren om in bruikbare voedingsstoffen, zoals vluchtige vetzuren. Voor een gezonde werking van de darmen is het erg belangrijk om deze bacteriën gezond te houden, zodat zij goed hun werk kunnen doen. Al deze bacteriën samen noemen we de darmflora. Teveel voorjaarsgras, beschimmeld voer of plotselinge veranderingen in het voer kunnen de darmflora verstoren wat kan resulteren in diarree. Maar ook een slecht gebit, het binnenkrijgen van te veel zand, bepaalde infecties, wormen en stress zijn oorzaken van diarree.
Veulen met diarree
Ook bij veulens komt diarree veel voor: dunne mest en vieze staarten. Uit recent wetenschappelijk onderzoek weten we dat ieder veulen op een gegeven moment een periode van diarree gaat meemaken. Dit is dus een natuurlijk proces en niet te voorkomen, ook niet met behulp van voeding. Diarree bij veulens heeft te maken met de veranderingen in de dikke darm tijdens de overgang van merriemelk (lactose) naar ruwvoer (vezels).
Vet- en suikergehalte van de merriemelk: de samenstelling van de merriemelk bepaalt mede de duur en ernst van de veulendiarree; hoe vetrijker hoe heviger en langer de symptomen. Deze samenstelling is helaas niet te beïnvloeden. Het geven van een eiwitrijker of vetrijker rantsoen aan de merrie heeft dus geen effect op de melksamenstelling.
Fermenteren van ruwvoervezels: veulens die de bacteriën in hun dikke darm hebben toegespitst op het fermenteren van vezels, hebben veel minder ernstige diarree. Met andere woorden: hoe eerder veulens mest en ruwvoer eten, hoe minder erg de diarree zal zijn. Dit staat ook weer in verband met de melkproductie, want merries die minder melk produceren, dwingen zo hun veulens om eerder andere voedselbronnen te eten.
De duur en ernst van de diarree hangt dus af van bovenstaande factoren en is helaas niet te beïnvloeden. Integendeel; het advies is juist om géén darmondersteunende probiotica te geven, aangezien je hiermee de onstabiele darmbacteriën alleen maar meer uit balans brengt. Is er dan helemaal niets dat je kan doen? Let erop dat het ruwvoer dat je aanbiedt goed droog is. Daarnaast drinken sommige veulens teveel water, wat de diarree kan versterken. Hang in dat geval de waterbak wat hoger, zodat de kleintjes er niet meer bij kunnen. Blijft de diarree lange tijd en in hevige vorm aanhouden? Neem dan contact op met je dierenarts.
Diarree bij paard stoppen
Diarree kan je paard uitdrogen en is in sommige gevallen zelfs dodelijk. Het allerbelangrijkste bij een paard met diarree is ervoor zorgen dat het niet uitdroogt. Het toedienen van vocht, maar ook van voedingstoffen is dan noodzakelijk. Als je de diarree bij je paard wilt stoppen, moet je eerst achterhalen wat de oorzaak van de diarree is. Dit kan het beste in samenspraak met je dierenarts, waarna je vervolgens samen een behandelplan kan opstellen.
Paarden met diarree voorkomen
Een paard met diarree is helaas niet altijd te voorkomen. Toch zijn er een aantal maatregelen die je preventief kunt nemen om de kans op diarree zo veel mogelijk te verkleinen:
Wanneer paarden de hele winter niet in de wei zijn geweest en in het voorjaar weer de wei op gaan, kan deze wisseling de bacteriën in de darm van streek maken. Het jonge voorjaarsgras verstoort de darmflora wat diarree tot gevolg kan hebben. Ook beschimmeld en bedorven voer, of te plotselinge veranderingen in een rantsoen kan de darmflora verstoren. Zorg er dus altijd voor dat je weidegang en rantsoenwisselingen langzaam opbouwt en vermijd bedorven voer.
Een paard met een slecht gebit kan niet voldoende op zijn voer kauwen. Het voer kan hierdoor onvoldoende worden verteerd, waardoor grote stukken voer in het maagdarmkanaal terechtkomen. Dit kan leiden tot diarree. Een jaarlijks bezoek aan de tandarts is dus aan te raden!
Paarden die veel in een zandpaddock of in een schrale weide lopen kunnen veel zand eten. Bij het opnemen van te veel zand, hoopt het zand zich op in de darmen met diarree en/of koliek als gevolg. Het regelmatig verstrekken van een zandvrij kuurtje met Pavo SandClear en het geven van voldoende hooi op een zandpaddock of schrale weide kan diarree helpen voorkomen.
Tip: zorg ervoor dat paarden hooi krijgen vanaf een harde ondergrond, dit vermindert zandopname doordat de paarden het hooi niet direct van het zand hoeven te eten. Leg bijvoorbeeld rubberen platen onder het hooi.
Om diarree te voorkomen is een goed wormbeleid op stal zeer belangrijk. Viermaal per jaar mestonderzoek en éénmaal per jaar (meestal in het najaar) ontwormen met een uitgebreid ontwormingsmiddel verkleint de kans op een worminfectie, zoals spoelwormen. Het dagelijks verwijderen van de paardenmest uit de weide verlaagt ook de infectiedruk.
Paarden die stress ervaren uiten dit vaak in diarree. Om diarree te voorkomen is het beperken van stressfactoren van groot belang. Denk hierbij aan voldoende contact met soortgenoten, voldoende weidegang, niet te vaak verhuizen van stal etc.
Voertips voor een goede darmflora
Het doel van de behandeling van diarree en/of fecaal water is om de bacteriepopulatie in de darmen weer in evenwicht te brengen. Om de darmflora te ondersteunen kunnen zowel pre- als probiotica worden gevoerd. Meestal worden pre- en probiotica in één adem genoemd, maar er is een groot verschil tussen de twee. Prebiotica leveren voedsel voor de hardwerkende bacteriën in de dikke darm. Probiotica zijn de bacteriën of gisten zelf.
Uitgebalanceerde muesli: Pavo GutSecure is de alles-in-één oplossing voor paarden die last hebben van darmproblemen. Het is een compleet voer, waarbij het niet nodig is om extra supplementen/balancers aan het rantsoen toe te voegen. Het levert voedingsstoffen voor paarden die lichte arbeid verrichten. De geweldige combinatie van pre- en probiotica vormt de basis van deze uitgebalanceerde muesli die geschikt is voor paarden en pony's met spijsverteringsproblemen, zoals diarree, fecaal water en slechte mestkwaliteit. Het is echter niet geschikt voor paarden met metabolische aandoeningen. Het kan zowel preventief als 'curatief' gebruikt worden.
Supplement: Pavo GutHealth kan aan alle paarden en pony's gegeven worden als aanvulling op het normale rantsoen. Geschikt voor 'curatieve', preventieve en ook tijdelijke darmondersteuning. Pavo GutHealth wordt tevens geadviseerd voor paarden met stofwisselingsproblemen.
Vezelrijke producten: Voeg Pavo FibreBeet of SpeediBeet toe aan het rantsoen als je op zoek bent naar wat extra vezels. Deze geweekte ruwvoerproducten zijn beide zeer gezonde prebiotische vezelbronnen die tevens een gunstig effect hebben op de microflora. Bovendien, omdat je het moet weken in water, krijgt je paard ook extra vocht binnen, wat de microflora ten goede komt en daarbij helpt het tegen uitdroging.
Voeding en gezondheid
Probiotica bijvoeren aan mijn paard?
Probiotica ondersteunt een gezonde darmwerking in het paard. In de dikke darm leven bacteriën, die onverteerbare vezels en koolhydraten omzetten in voedingsstoffen. In sommige situaties, zoals bijvoorbeeld na ziekte, kun je je paard extra ondersteunen door pre- en probiotica bij te voeren.
Wat is probiotica?
Meestal worden pre- en probiotica in één adem genoemd, maar er is een groot verschil tussen deze twee. In de dikke darm wordt de vertering niet zozeer door het lichaam zelf gedaan, maar door de bacteriën die daar leven. Zij zetten binnenkomende vezels die het paard zelf niet kan verteren om in bruikbare voedingsstoffen zoals vluchtige vetzuren. Voor een gezonde werking van de darmen is het erg belangrijk om deze bacteriën gezond te houden, zodat zij goed hun werk kunnen doen.
Prebiotica vormen de voeding voor de hardwerkende bacteriën in de dikke darm. Het zijn geen levende micro-organismen, maar onverteerbare voedingsvezels of koolhydraten. Deze zitten vooral in groente, fruit, graanproducten, verschillende kruiden, ruwvoer en bietenpulp. Probiotica zijn de bacteriën of gisten zelf. Een probioticum wordt omschreven als ‘een levend microbiologisch voedingssupplement, dat het microbiële evenwicht in de darm kan beïnvloeden’. Met probiotica breng je levende bacteriën of gisten naar de dikke darm toe.
Wanneer geef je probiotica aan je paard
Probiotica kun je inzetten wanneer de darmflora van je paard verstoord is. Dan is de balans tussen goede en minder gewenste bacteriën weg, waardoor die laatste zich kunnen uitbreiden. Hierdoor kunnen klachten ontstaan, zoals dunne mest, mest waaraan je kunt zien dat de voeding slecht verteerd wordt of gaskoliek. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren als het paard een antibioticakuur krijgt, dat is namelijk nogal een aanslag op de darmgezondheid. Probiotica ondersteunt de darmen dan om het evenwicht weer te herstellen.
De volgende paarden kunnen baat hebben bij pre- en probiotica in hun voeding:
Oudere paarden om ze te helpen het maximale uit hun voeding te halen. Oudere paarden hebben een minder efficiënte spijsvertering en daarom is het zaak de darmen, en de bacteriën die daar leven, in goede gezondheid te houden. Dit doe je door levende gisten te geven.
Drachtige en lacterende merries, omdat ze heel veel energie gebruiken om hun veulen te voeden. Het is dus van belang om een efficiënte spijsvertering te hebben, dit komt ook de kwaliteit van de melk ten goede.
Paarden die herstellende zijn, omdat ziekte meestal ook een aanslag op de darmen betekent. Een stabiele en gezonde darmwerking ondersteunt de algehele gezondheid.
Na een heftige gebeurtenis, zoals een verhuizing, stressvol incident of een plotselinge overgang naar ander ruwvoer.
Goede probiotica voor paarden
Bij mensen is een van de meest bekende bacteriestammen de Lactobacillus in Yakult. Probiotica voor mensen is niet geschikt voor paarden. Voor paarden geldt dat de beste probiotica wordt gegeven in de vorm van levend gist, bijvoorbeeld Yea-sacc. Deze micro-organismen zijn in staat om levend de plaats van bestemming, de dikke darm, te bereiken. Gist ondersteunt de spijsvertering op een natuurlijke manier.
Probiotica supplementen en paardenvoer
Wanneer je een probiotica supplement of -voer uitzoekt, is het van belang dat deze levend gist bevat. Dode gistcellen hebben namelijk geen enkel effect meer.
Pavo Care4Life bevat prebiotica om de darmen maximaal te ondersteunen. De prebiotica in Pavo Care4Life is inuline, uit de wortel van de Cichorei plant. Het ondersteunt de groei van gezonde darmbacteriën.
Ook Pavo Ease&Excel bevat prebiotica in de vorm van arabische gom en fructo-oligasacchariden (niet verteerbare koolhydraten) en levend gist als probiotica.
Als je op zoek bent naar een probiotica supplement, kun je kiezen voor Pavo HealthBoost. Dit supplement is specifiek bedoeld om de algehele gezondheid te ondersteunen tijdens of na een moeilijke periode.
Voeding en training
Tips paard verhuizen naar andere stal
Het kan voor komen dat je je paard op een bepaald moment moet of wilt verhuizen naar een andere stal of misschien wel een stal aan huis. Daar kunnen verschillende redenen voor zijn, maar het levert altijd wel wat stress op zowel bij jezelf als je paard. Er ploppen verschillende vragen bij je op of jij en je paard bijvoorbeeld gelukkiger zullen zijn op de nieuwe stal en of alles tijdens en na de verhuizing wel goed gaat. Sommige paarden vallen bijvoorbeeld af na een verhuizing of gaan slechter eten.
Waarom je paard verhuizen?
De afweging om je paard te verhuizen is vaak een lastige en meestal spelen er allerlei factoren mee die je uiteindelijk laten besluiten om het te doen. Vaak is de verzorging voor het paard de belangrijkste reden en vind je bijvoorbeeld dat hij te weinig beweging krijgt, te kort buiten staat of past het voerbeleid of management van deze stal niet bij je paard waardoor hij misschien wel allerlei kwalen ontwikkelt of minder ‘happy’ oogt. Ook faciliteiten, bepaalde begeleiding, kosten of de sfeer met stalgenoten onderling kunnen je triggeren om van stal te verhuizen. Ook je eigen verhuizing, waardoor je paard niet meer dichtbij staat, kan een reden zijn om een nieuw plekje in de buurt te zoeken.
Krijgt een paard stress van verhuizen?
Hoewel niet elk paard het laat merken, is verhuizen voor je paard een gebeurtenis die stress oplevert. Nu heeft het ene paard daar minder last van dan het andere, maar het paard moet (waarschijnlijk) op transport en zich aanpassen aan zijn nieuwe omgeving, nieuwe gewoontes en misschien ook wel aan andere voeding. Dit zijn dus allemaal nieuwe indrukken waar het paard aan moet wennen en wat er nog weleens voor kan zorgen dat je paard (tijdelijk) afvalt of minder goed wil eten.
Paard diarree op nieuwe stal
Wanneer je paard gevoelig is voor stress en veranderingen, kan het voorkomen dat je paard diarree krijgt als hij in een andere omgeving is. Maar ook plotselinge veranderingen in het voer kunnen de darmflora uit evenwicht brengen, waardoor je paard te dunne en waterige mest ontwikkelt. Het supplement Pavo GutHealth is speciaal ontwikkeld voor paarden met een gevoelige spijsvertering of ter ondersteuning bij een (plotselinge) rantsoenverandering of stress, waar je met een verhuizing vaak mee te maken hebt. Pavo GutHealth ondersteunt een stabiele darmfunctie door de bacteriepopulatie in de darmen weer in balans te brengen. De 100% natuurlijke ingrediënten zorgen ervoor dat alle goede bacteriën in de dikke- en dunne darm maximaal worden ondersteund en de slechte bacteriën geen kans meer krijgen. Bij een paard met diarree moet je zeker alert zijn dat dit niet te lang aanhoudt, omdat je anders kans hebt op uitdroging. Bel bij twijfel altijd de dierenarts.
Voorbereiden op de verhuizing
Het inladen en het transport naar je nieuwe stal kan voor sommige paarden al enorm veel stress veroorzaken, dus is het belangrijk om je sowieso goed voor te bereiden op de verhuizing. Zorg dat je paard makkelijk de trailer oploopt en geen stress krijgt van het vervoeren. Wanneer de rit wat langer duurt, is het fijn voor je paard om een hooinet in de trailer te hebben, zodat hij wat te knabbelen heeft. Wees vooral ook zelf ontspannen, zodat het paard jouw stress niet overneemt. Daarnaast kan het handig zijn om je paard voor de verhuizing door een dierenarts te laten checken op een optimale gezondheid.
Tips bij het verhuizen van je paard
Om de verhuizing zelf zo soepel mogelijk te laten verlopen, kan je gebruik maken van de volgende tips:
Geleidelijk laten wennen aan nieuwe ruwvoer én krachtvoer: het is belangrijk dat je paard geleidelijk went aan het andere voer. Dat geldt voor het krachtvoer, maar zeker ook voor het ruwvoer. Als het kan, neem dan wat hooi en krachtvoer mee van je oude stal en meng dit de eerste week door het nieuwe voer om een plotselinge voerverandering te voorkomen.
Lege planning: omdat de verhuizing al veel energie kost, is het verstandig om de week na de verhuizing je paard rustig te laten wennen en niet te veel zware trainingen in te plannen, een wormenkuur te geven of iets anders wat een aanslag op zijn immuunsysteem is.
Rustig laten wennen aan het management: staat je paard op zijn nieuwe stal ineens veel langer buiten, dan is het wederom verstandig om dit geleidelijk door te voeren en is het in het begin wijs om hem iets eerder binnen te halen en dit rustig uit te bouwen.
Introduceren bij nieuwe paarden: komt je paard in een kudde te staan, dan is het verstandig om hem niet meteen ‘in het diepe’ te gooien. Zet hem bijvoorbeeld eerst naast de andere paarden, zodat hij kennis kan maken of zet hem apart met één van de paarden om eerst een vriendje te hebben voordat je hem in de groep introduceert.
Kruiden tegen de stress: als je paard na de verhuizing onrustig is, kan je hem ondersteunen met kruiden, zoals kamille, valeriaan, sint-janskruid, hop en rode klaver.
Supplementen om de afweer te ondersteunen: om het afweersysteem en de darmgezondheid van je paard extra te ondersteunen, kan je rondom de verhuizing een kuur van het supplement Pavo HealthBoost geven. Dit is een krachtige gezondheidsboost voor paarden met o.a. vitaminen, prebiotica en natuurlijke antioxidanten. Begin ongeveer 1 week voor de verhuizing en voer door tot 2-3 weken na de verhuizing. Voeradvies: 250 gram per dag voor een paard, pony 125 gram per dag.
Voeding en gezondheid
Slokdarmverstopping bij een paard
Slokdarmverstopping bij een paard
Een slokdarmverstopping komt bij paarden helaas regelmatig voor. De oorzaak zit hem meestal in vastzittend voedsel, iets wat er niet alleen naar uitziet maar dat ook zeker is. Het is daarom altijd een noodgeval dat onmiddellijk door de dierenarts moet worden behandeld.
Wat is een slokdarmverstopping?
Bij een slokdarmverstopping zit er meestal een brok voedsel vast in de slokdarm die ondanks alle inspanningen van je paard niet verder in beweging komt. Normaal gesproken zorgt het natuurlijke mechanisme van de slokdarm ervoor dat het voedsel hier door het samentrekken en ontspannen van de spieren doorheen wordt gedrukt. Bij een verstopping lukt dit niet meer en zullen de spieren op die plek steeds verder samentrekken. Na ongeveer dertig minuten zwelt het slijmvlies zo sterk op dat de doorgang alleen nog maar verder vernauwt. Wanneer de speekselaanmaak of voeropname doorgaat dan kan het zijn dat dit terugloopt en via de neus en mond naar buiten komt. Dit verhoogt de kans dat voedsel in de luchtpijp terechtkomt wat vervolgens een longontsteking kan veroorzaken.
Oorzaken slokdarmverstopping paard
Er zijn twee verschillende oorzaken voor een verstopping in de slokdarm van je paard die we onderverdelen in primaire en secundaire blokkades. Primaire verstoppingen worden veroorzaakt door verkeerde voeding of problemen bij de opname van voedsel. Denk hierbij bijvoorbeeld aan niet (voldoende) geweekt voer, niet goed gekauwde appels of gehakte groenten en fruit zoals wortelschijfjes die vast komen te zitten in de slokdarm. Bij paarden die veel haast hebben met eten of niet goed (kunnen) kauwen komt dit voornamelijk voor. Maar vooral opzwellend voedsel zoals bietenpulp is vaak een oorzaak van een verstopping. Als bietenpulp niet voldoende wordt geweekt kan het blijven plakken in de vochtige slokdarm, vervolgens uitzetten en blijven hangen. Het is ook mogelijk dat voer vast komt te zitten als je direct voert na een zware inspanning, omdat de spieren in dat geval vermoeid kunnen zijn. Dit heeft eenzelfde effect als het voeren direct na een sedatie, wat dus ook tot een verstopping kan lijden. Tot slot hebben we nog de secundaire blokkades die het gevolg zijn van een afwijking aan de slokdarm of maag of beschadiging door een eerdere verstopping.
Symptomen van slokdarmverstopping bij een paard
Een paard met een slokdarmverstopping zal in eerste instantie plotseling stoppen met eten wat vervolgens gepaard gaat met hoesten en kokhalzende bewegingen. Vervolgens zal je zien dat het voedsel door de neus eruit komt. Het paard kan hierdoor gaan zweten en in paniek raken, dus zorg er zelf voor dat je op een veilige plek staat. Om een comfortabele houding aan te nemen doet het paard zijn hoofd vaak laag naar de grond. Ook is het mogelijk dat je een zwelling rond de nek ziet en een verhoogde speekselaanmaak.
Slokdarmverstopping bij een ouder paard
Omdat een verstopping veroorzaakt kan worden door slecht kauwen, zie je dit bij paarden met een slechter gebit vaker voorkomen. Met name de oude paarden die meer moeite hebben met het malen van hun voedsel en hierbij proppen maken lopen een verhoogd risico. Bied een ouder paard of paard met gebitsproblemen daarom ook een aangepast dieet. Lees hier meer over de voeding en issues die een oud paard met zich meebrengt.
Slokdarmverstopping bij je paard oplossen
Zoals eerder vermeld is een slokdarmverstopping een noodgeval en daarom is het belangrijk om direct contact op te nemen met een dierenarts. Zorg er tot de dierenarts arriveert voor dat je paard niet meer kan eten of drinken. Zet je paard in een stal zonder bodembedekking of in een paddock. Je kunt proberen om de keel zachtjes met bewegingen naar beneden te masseren om beweging in de verstopping te krijgen. Als je paard aangeeft dit niet fijn te vinden, stop hier dan onmiddellijk mee en wacht op de dierenarts. Als de verstopping opgelost is zal de dierenarts verdere instructies geven over het rantsoen en de vervolgstappen. Wel is het fijn om je paard de eerstvolgende periode zacht geweekt ruwvoer te geven zoals Pavo FibreNuggets en zacht voer bijvoorbeeld Pavo SlobberMash. Als je paard nog geen Pavo SlobberMash gewend is, begin dan eerst met een kleine portie en bouw het rustig om koliek te voorkomen. Muesli of brokken kunnen onaangenaam voelen in een gevoelige slokdarm.
Slokdarmverstopping bij je paard voorkomen
Gelukkig kan een verstopping in de meeste gevallen gewoon voorkomen worden. Wij hebben een aantal tips voor je op een rijtje gezet:
Voldoende weken: zorg ervoor dat voer dat geweekt moet worden altijd genoeg tijd krijgt om al het water op te nemen en doe hier voldoende water bij. Op de verpakking van bijvoorbeeld Pavo FibreBeet of Pavo SpeediBeet staan instructies, zodat je altijd veilig zit.
Kleine porties verdelen: speeksel is een belangrijk smeermiddel bij het transport van voedsel door de slokdarm. Door het verdelen van de voerbeurten over de hele dag bevorder je de speekselproductie. Ook het geven van ruwvoer voor krachtvoer is hierbij een waardevolle tip, net als het geven van kleinere porties krachtvoer per keer.
Moedig het paard aan te kauwen: snijd wortels dus niet in plakjes of appels in kleine stukjes, maar voer groenten en fruit het liefste in zijn geheel.
Verleng de etenstijd: door haastig eten, komt het sneller voor dat een paard onvoldoende kauwt. Door het krachtvoer te mengen met wat luzerne of Pavo DailyPlus zal je paard beter moeten kauwen en langer doen over zijn krachtvoer. Door middel van een slowfeeder kan je paard bovendien ook met zijn ruwvoer langer bezig zijn waardoor er meer speekselproductie is.
Gebitscontrole: niet alleen door haastig eten, maar ook door slechte tanden kan het voorkomen dat een paard niet goed kauwt. Check daarom regelmatig het gebit.
Voeding en gezondheid
Weerstand paard verhogen
De weerstand van je paard is een belangrijk onderdeel in het voorkomen en bestrijden van ziektes. Wanneer je paard (tijdelijk) kampt met een lage weerstand kan het goed zijn om hem een handje te helpen. In dit artikel lees je meer over de weerstand van je paard en hoe je deze kan verbeteren.
Weerstand paard
Een paard met een lage weerstand kan je herkennen aan een doffe vacht, weinig of minder energie en aan het feit dat hij niet helemaal lekker in zijn vel zit. Bij een slechte weerstand is je paard veel vatbaarder voor een virus, bacterie of schimmel dan andere paarden. De opbouw van de weerstand begint al gelijk als het veulen geboren is door het drinken van biest. Daarna bouwt het jonge paard geleidelijk zijn weerstand op door in aanraking te komen met allerlei ziekteverwekkers of een afgezwakte variant daarvan uit inentingen. Daarom is het ook vaak zo dat de weerstand van een jong paard wat minder is dan bij een ouder paard. Daarnaast is een gezond spijsverteringsstelsel een belangrijke pijler in het tot stand brengen en op pijl houden van een goede weerstand.
Supplement weerstand paard
Een goede weerstand komt dus van binnenuit. In onderstaande situaties kan een supplement de weerstand van je paard extra ondersteunen.
Na ziekte of een mindere periode: wil je je paard helpen na ziekte, een operatie of in een ingrijpende situatie, zoals een verhuizing? Met het supplement Pavo HealthBoost geef je het afweersysteem en de darmgezond van je paard een krachtige opkikker.
Bij algehele malaise: is je paard niet helemaal topfit, zit hij in een dipje en wil je hem op een natuurlijke manier ondersteunen om het beste uit zichzelf te halen? Dan is de omega 3-6-9 olie Pavo Ahiflower®Oil aan te raden. Deze unieke wonderolie is gemaakt van Ahiflower® olie en ondersteunt de algehele gezondheid van je paard tot wel 2 keer zo effectief als vergelijkbare oliën. Pavo Ahiflower®Oil is ook zeer geschikt voor oudere paarden als extra ondersteuning in o.a. mobiliteit en gewrichten, immuunsysteem en (spier)herstel.
Bij seizoenswissel: heeft jouw paard moeite met de seizoenswissel en wil je hem specifiek helpen om door de verharing heen te komen? Kies dan voor Pavo MultiVit15. Dit is een compleet vitaminesupplement met de 15 meest belangrijke vitamines voor paarden. Het ondersteunt de afweer en zorgt voor een glanzende vacht en vlotte verharing.
Tips om de weerstand van je paard te verhogen
Voorzie in de dagelijkse vitaminen en mineralen
In eerste instantie is het belangrijk dat het basisrantsoen van je paard uitgebalanceerd is, oftewel alle belangrijke voedingsstoffen bevat die je paard per dag nodig heeft. De meeste voedingsstoffen haalt je paard uit zijn ruwvoer (hooi en gras), maar dit is vaak niet voldoende. Je kunt het rantsoen aanvullen met een vitaminen- en mineralenbalancer, zoals Pavo Vital (brokjes) of Pavo DailyFit (koeken), of krachtvoer als je paard dit nodig heeft. Een balancer is veel geconcentreerder dan krachtvoer, dus hier hoef je relatief maar weinig van te voeren (bijvoorbeeld 100 gram per dag).
Ondersteun de spijsvertering
Een goede weerstand hangt samen met een gezonde spijsvertering en goede maag- en darmwerking. Je kunt de spijsvertering van je paard ondersteunen door in eerste instantie voldoende ruwvoer aan te bieden (1,5 á 2% van het lichaamsgewicht van je paard. Omgerekend is dit tussen de 9-12 kilo voor een paard van 600 kilo). Als je naast je ‘gewone’ hooi nog extra ruwvoervezels wilt bijvoeren, kun je kiezen voor Pavo SpeediBeet (ontsuikerde bietenpulp) of grasbrokken (Pavo FibreNuggets). Beide producten week je eerst in water voordat je het voert. Heeft jouw paard gevoelige darmen en snel last van diarree? Met de uitgebalanceerde muesli Pavo GutSecure of het supplement Pavo GutHealth ondersteun je een gezonde darmwerking en zorg je ervoor dat de bacteriepopulatie in de darmen weer mooi in balans is.
Voorkom stress
Naast een gezonde spijsvertering hebben stress en pijn ook invloed op de weerstand van je paard. Wil je de weerstand van je paard verbeteren zorg er dan voor dat je stress zo veel mogelijk voorkomt. Denk er bijvoorbeeld aan om je paard niet alleen te zetten, maar met een maatje waarbij ze elkaar altijd kunnen zien. Ook het aanbieden van zo veel mogelijk vrije beweging en de hele dag (en nacht) kunnen kauwen, dragen bij aan het voorkomen van stress.
