Een lichaamsconditiescore, oftewel een Body Condition Score (BCS), is een goede manier om te beoordelen of je paard te dik, te dun of precies goed op gewicht is. Dit geeft een veel beter beeld van een te zwaar paard, dan wanneer je bijvoorbeeld alleen naar het aantal kilo’s kijkt: spiermassa weegt immers drie keer zoveel als vetmassa. In dit artikel leggen we je uit hoe je zelf een BCS bij je paard kunt uitvoeren.
Body Condition Score paard
De meest betrouwbare methode om overgewicht bij je paard te meten is de 9-punts Body Condition Score. De Body Condition Score is een systeem ontworpen door D.R. Henneke en zegt iets over de lichaamsconditie van een paard. Dit systeem bestaat uit voelen aan de vetbedekkingen op zes verschillende lichaamsgebieden: de nek, schoft, rug, staartbasis, ribben en het gebied achter de schouders. Op de illustratie hieronder zijn de punten waar je naar moet kijken duidelijk aangegeven. Deze zijn belangrijk om een goede BCS van je paard af te lezen.
Een paard dat wordt beoordeeld met een score van 1 is extreem mager, een score van 9 staat voor extreme obesitas. Als je paard een 7 of hoger scoort, valt deze in de categorie ‘overgewicht’ en moet je paard afvallen. Een score van 8-9 behoort tot de categorie zwaar overgewicht, oftewel (extreme) obesitas. Een Body Condition Score van 5 is optimaal.
*Video: hoe meet je de Body Condition Score van je paard?
Bekijk ook onderstaande video. Hierin legt onze dierenarts en nutritionist Veerle Vandendriessche precies uit hoe je zelf een BCS bij je paard kunt uitvoeren.
Zelf de BCS van je paard scoren
Door middel van onderstaande illustraties en beschrijving kun je per gebied bekijken welke score je paard heeft. Het gemiddelde daarvan bepaalt de uiteindelijke lichaamsconditiescore. Wees eerlijk bij het invullen hiervan, ook al kan het soms best confronterend zijn als de scoren een 7, 8 of 9 zijn. Hou je zelf dan voor dat je hier wat aan gaat doen!
1. Extreem mager
Bij dit paard zijn de botstructuren bij de nek, schouder en schoft makkelijk te voelen. De doornuitsteeksels op de rug zijn zichtbaar, net als de ribben. Je ziet dat de staartbasis duidelijk uitsteekt en je voelt geen vetweefsel.
2. Erg mager
Bij dit paard zijn de botstructuren bij de nek, schouder en schoft vaag te onderscheiden. Je ziet zichtbaar de ribben van het paard. De doornuitsteeksels zijn net als de staartbasis voelbaar.
3. Mager
De botten in de nek, schouder en schoft zijn bij dit paard geaccentueerd, maar er zijn geen botstructuren te onderscheiden. De dwarsuitsteeksels zijn niet meer voelbaar, maar de staartbasis is dat nog wel. De individuele wervels zijn niet meer zichtbaar al kun je de ribben nog wel steeds zien, maar zijn die wel licht bedekt met een vetlaagje.
4. Slank
De nek, schouder en schoft zijn bij dit paard niet overdreven dun. Langs de ruggengraat kun je een lichte richel zien. Het is afhankelijk van de lichaamsbouw van het paard in hoeverre de staartbasis uitsteekt en er is ietwat vetweefsel voelbaar. Daarnaast zie je een vage omtrek van de ribben.
5. Gemiddeld
Bij dit paard gaan de nek en schouder vloeiend over in het lichaam. De schoft is afgerond en het vetweefsel rondom de staartinplant begint sponsachtig aan te voelen. De ribben zijn niet met het blote oog van elkaar te onderscheiden, maar wel makkelijk voelbaar.
6. Matig rond
Rond de nek, net achter de schouder en aan de zijkant van de schoft van het paard begint zich vetweefsel te ontwikkelen. Het is mogelijk dat zich langs de ruggengraat een lichte verdikking bevindt. Het vetweefsel rondom de staartbasis voelt zacht aan. Rondom de ribben voelt dit meer sponsachtig, maar je kunt de ribben nog wel voelen.
7. Overgewicht
Dit paard heeft vetafzetting ter hoogte van de nek, de schoft en achter de schouders. Het is mogelijk dat zich langs de ruggengraat een lichte verdikking bevindt. Het vetweefsel rondom de staartbasis voelt zacht aan. Individuele ribben zijn nog wel voelbaar, maar lastiger door de vulling van vetweefsel tussen de ribben.
8. Obesitas
De nek is merkbaar verdikt bij dit paard en de schoft en het gebied net achter de schouder zijn gevuld met vetweefsel. Langs de ruggengraad bevindt zich een verdikking. Het vetweefsel rondom de staartbasis voelt erg zacht aan. De ribben zijn moeilijk voelbaar als gevolg van vet.
9. Extreme obesitas
Bij de nek, schoft, bij de staartbasis en net achter de schouder van het paard bevindt zich overdadig en uitpuilend vetweefsel. Het vet kan langs de binnenkant van de billen tegen elkaar wrijven. Voor het oog lijkt het net alsof het lichaam en de flanken in elkaar overlopen, doordat de flanken gelijk met de loop van het lichaam zijn gevuld. Langs de ruggengraat is een zeer duidelijke verdikking te zien. Ook de ribben zijn royaal bedekt met vetweefsel, waardoor je ze niet meer kunt voelen.
Wanneer is een pony of paard te mager?
De ideale score van een gezond paard is een 5 op 9. Een topsportpaard mag ook een score 4 hebben. Heeft jouw paard moeite om op gewicht te blijven? Lees dan hier onze tips hoe je magere paarden op een gezonde manier dikker kunt krijgen. Alles vanaf een score 6 is te dik, waarbij je vanaf een score 7 kunt spreken van (extreem) overgewicht en het advies is om je paard te laten afvallen. Overgewicht heeft namelijk verschillende nadelige effecten op de gezondheid van je paard, zoals gewrichtsproblemen, goedaardige vettumoren, insulinedysregulatie of erger nog: hoefbevangenheid. Lees hier meer over de gezondheidsrisico’s van overgewicht.
Help mijn paard is te dik!
Als je je paard wilt laten afvallen, is het belangrijkste uitgangspunt is dat je paard (weer) meer energie gaat verbranden dan dat hij binnenkrijgt én dat je dit op een gezonde en verantwoorde manier doet. Het Pavo InShape Program kan je hierbij helpen. Het Pavo InShape Program is een compleet afvalprogramma voor paarden en bestaat uit drie pijlers: management, beweging en voeding. Dit programma is samengesteld met behulp van verschillende experts, waaronder onze eigen dierenarts en nutritionist Veerle Vandendriessche, de Gezondheidsdienst voor Dieren en sportfysiologen en beweegexperts Dr. Carolien Munsters en Irene Tosi. Daarnaast laten we ook meerdere ervaringsdeskundigen aan het woord die het afvalprogramma van A tot Z hebben doorlopen en hun struikelblokken, oplossingen en adviezen met je delen.
Je paard laten afvallen? Het optimale resultaat bereik je als je zowel het management, de beweging en voeding van je paard aanpast volgens de richtlijnen van het Pavo InShape Program.
Download hier gratis het Pavo InShape Program!
