Vooral in de zomermaanden als het lekker warm is, verliezen paarden veel zout via zweet. Niet alleen bij sportpaarden, ook een flinke buitenrit kan al een zouttekort opleveren. Maar hoeveel zout heeft een paard dan precies nodig? En wanneer en hoe kun je dit het best aanvullen?
Het belang van zweten
Paarden kunnen goed met warm weer omgaan, omdat ze de hitte kwijt kunnen door te gaan zweten. Zweten is nodig om af te koelen. Zweet vormt een laagje vocht dat verdampt, waardoor de lichaamstemperatuur daalt. Als zweten niet lukt, bijvoorbeeld omdat een paard te weinig vocht in zijn lichaam heeft, raakt hij oververhit. Als een paard zweet dan verliest hij daarmee niet alleen vocht, maar ook lichaamszouten, oftewel elektrolyten. Deze elektrolyten spelen een belangrijke rol in de waterhuishouding van het paard en maken het zelfs mogelijk dat het paard kan zweten. Door te drinken wordt het vocht weer aangevuld, maar hoe zit dat met de zouten?
Wat zijn elektrolyten?
Mensen krijgen vaak te veel zout binnen, maar bij paarden is dit in de meeste gevallen niet zo. Vooral in de zomermaanden als het lekker warm is, gaan er veel lichaamszouten verloren via het zweet. Het paard verliest dan voornamelijk natrium, kalium, chloride, calcium en magnesium. Het eiwit dat ook in paardenzweet zit, vormt een laag op de vacht, waardoor de verdamping wordt gestimuleerd. Bij veel paarden is dit te herkennen door het witte schuim tijdens het zweten bij wrijving op de hals en tussen de benen.
Zoveel zweet verliest je paard per dag
|
Zweet- score |
Wat zie je aan je paard |
Zweetverlies gem. paard |
Zoutverlies per dag |
|
1 |
Onder het zadel is het nog gedeeltelijk droog en deels vochtig en plakkerig. De hals is plakkerig en de flanken zijn iets donkerder dan normaal. |
1-4 liter |
2-7 theelepels |
|
2 |
Onder het zadel en op de hals is het nat. Hier en daar schuim langs het zadel, waar de teugels de hals raken en tussen de achterbenen. |
4-7 liter |
7-12 theelepels |
|
3 |
Onder het hoofdstel, op de hals en de flanken is het paard zichtbaar nat met hier en daar schuimplekken. |
7-9 liter |
12-16 theelepels |
|
4 |
Hals en flanken zijn helemaal nat. Natte plekken boven de ogen. Wit schuim tussen de achterbenen. |
9-12 liter |
16-21 theelepels |
|
5 |
Zie zweetscore 4 en er druppelt zweet van boven de ogen en de buik. |
12-18 liter |
21-32 theelepels |
Bron: Zeyner et al 2013; Weight losses in excercised horses, a pilot study
Elektrolyten aanvullen
Bij een tekort aan elektrolyten kan het paard minder goed vocht opnemen en vasthouden waardoor het paard dus gaat uitdrogen. Ook vermindert de elasticiteit van de huid en gaat het uithoudingsvermogen achteruit, waardoor je paard sloom en lusteloos wordt. Bij een temperatuur van rond de 20 graden raakt het paard bij lichte arbeid ongeveer vier liter vocht en 30 gram zout per uur kwijt. Door voldoende te drinken vult het paard het vocht weer aan. Het aanvullen van de zouten is echter een ander verhaal. In ruwvoer zit maar weinig zout. Omdat vooral sportpaarden vaak een verhoogde zoutbehoefte hebben, hebben wij hier in onze sportproducten rekening mee gehouden door het gehalte natrium en magnesium te verhogen. Ondanks deze verhoging is het raadzaam om een elektrolytensupplement bij te voeren als je fanatiek met je paard aan het trainen bent en deze veel zweet. Met het toevoegen van keukenzout of tafelzout wordt enkel natrium en chloride aangevuld en dus niet alle elektrolyten die verloren gaan met hevig zweten.
Een zoutblok of liksteen kan ook zout aanvullen, al is gebleken dat de opname van het zout hiervan erg varieert. Het geven van een elektrolytensupplement speciaal voor paarden, zoals Pavo E’lyte of Pavo E'Lyte Liquid, is dan een betere oplossing. Deze voedingssupplementen bevatten niet alleen natriumchloride, maar ook andere lichaamszouten die je paard door het zweten verliest. Pavo E'lyte is een elektrolytensupplement en Pavo E'lyte Liquid is een sportdrank met elektrolyten én glucose, wat ervoor zorgt dat je paard snel herstelt na een zware training of wedstrijd.
Lees hier meer over de verschillen tussen Pavo E'lyte en Pavo E'lyte Liquid.
Wanneer moet je extra zouten aanvullen?
Geef niet standaard dagelijks zout, alleen bij warm weer of flinke inspanning. Door de elektrolyten vóór de training of wedstrijd te geven, kan je paard hier optimaal van profiteren en voorkom je dat hij al met een eventueel tekort begint. Voor overdosering hoef je niet direct bang te zijn, omdat een teveel gewoon uitgeplast wordt, al kan een dagelijks flinke hoeveelheid zout wel het ontstaan van maagzweren bevorderen of bestaande zweren verergeren. Vergeet niet om je paard altijd te voorzien van onbeperkt vers water! Door het extra zout krijgt je paard meer dorst en is het belangrijk dat het kan drinken om uitdrogingsverschijnselen te voorkomen.
Tips bij warm weer
Het geven van elektrolyten is niet altijd voldoende bij extreme hitte, hierbij nog een paar extra tips:
-
Pas het weideschema aan
Zorg ervoor dat je paard niet tijdens het warmste moment van de dag in de volle zon staat. Zet je paard bijvoorbeeld ’s nachts of zo vroeg mogelijk in de ochtend buiten. Indien dit niet kan zorg dan voor voldoende schaduw in de wei in de vorm van een schuilstal of bomen.
-
Zonnebrand
Paarden of pony's met lichte neuzen verbranden erg snel hun neus, dit kan erg pijnlijk zijn. Goed smeren met zonnebrandcrème dus!
-
Voer extra bij
Door de warmte kan het gras er heel droog en geel uit gaan zien. De voedingswaarde in het gras is dan niet erg hoog. Geef dan extra hooi of ruwvoervervangers, zoals Pavo DailyPlus (ruwvoermix) of één van onze lekkere grasbrokken (hooi-cobs), zoals Pavo FibreNuggets (geweekt voeren) of FibberNuggets Hard (droog voeren).
Het bijvoeren van extra vitaminen en mineralen, zoals Pavo Vital of een Pavo DailyFit koek, raden wij altijd aan wanneer verder geen krachtvoer wordt gegeven.
Bijkomend voordeel: ruwvoeders die je geweekt kan voeren, zorgen er tegelijkertijd ook voor dat je extra vocht aan je paard geeft!
-
Zorg voor voldoende koel water
Een volwassen paard van rond de 600 kg kan tijdens het warme weer wel 40 tot 60 liter per dag drinken. Zorg dus altijd voor voldoende vers drinkwater en maak met warm weer het liefst dagelijks de waterbak schoon. Let er wel op dat je paard na het rijden niet ineens te veel koud water drinkt, dit geeft kans op koliek.
-
Pas de training aan
Het is niet prettig om bij extreme temperaturen zwaar te trainen. Door vroeg in de morgen of laat in de avond te rijden, ontlast je het lichaam. Lukt dit een keertje niet, zorg dan dat je het paard goed afkoelt nadien.
