Maagzweren komen helaas regelmatig voor bij paarden en pony’s. Uit onderzoek weten we dat zo’n 60% van de paarden hier last van heeft. Het is erg pijnlijk en heeft directe gevolgen voor de gezondheid en prestaties. Ontdek hier alles over hoe je maagzweren kunt herkennen, behandelen en voorkomen.
Hoe ontstaat een maagzweer?
Maagzweren zijn ontstekingen van de maagwand, die ontstaan nadat de beschermende slijmvlieslaag is aangetast. Stel je de maag van je paard voor als een soort zak van 8 tot 12 liter, waar het eten via de slokdarm in terecht komt. Het maagzuur dat hier geproduceerd wordt, is nodig om de voedselmassa te verteren en alle ongewenste bacteriën die daarbij meekomen uit te schakelen. De onderste helft van de maag bevat klieren die het maagzuur uitscheiden. Daarom is dit gedeelte van de maag bedekt met een weefsel dat beter bestand is tegen de zure omgeving. Het bovenste gedeelte van de maag is daarentegen gemaakt van een veel dunner en gevoeliger weefsel. Hierdoor is dit gedeelte minder goed bestand tegen het opspattende maagzuur met (kleine) ontstekingen - maagzweren - tot gevolg.
Wat symptomen van een maagzweer bij paarden?
Er zijn meerdere symptomen die kunnen wijzen op maagproblemen. Het lastige is dat er niet één overduidelijk signaal is en dat het ene paard het meer laat zien dan het andere. De enige manier om er 100% zeker van te zijn is met een gastroscopie. Hierbij onderzoekt de dierenarts de maag met een endoscoop via de neus.
Zo kun je een maagzweer herkennen:
- Ineens niet meer of minder (graag) eten
- Veel knoeien met krachtvoer
- Knarsetanden
- Vaak gapen
- Slechte mest (diarree)
- Pijnlijk reageren als je zijn buik aanraakt of bij het aansingelen
- Vage koliekklachten, vooral meteen na het eten van krachtvoer
- Een doffe vacht
- Opvallend suf
- Houdt het werk niet goed vol
- Heeft lang nodig om te herstellen na een inspanning
- Vermageren
- Gedragsverandering (nerveus, agressief)
- Kribbebijten of luchtzuigen
Heb je een vermoeden van maagzweren, dan is het advies om altijd even contact met je dierenarts op te nemen.
Behandeling maagzweer paard
Als de dierenarts maagzweren bij jouw paard heeft geconstateerd, kunnen deze in de regel goed behandeld worden met medicijnen. De werkzame stof omeprazol wordt gebruikt in de behandeling met medicijnen. Dit is een zogenaamde protonpompblokker die zeer snel en effectief de productie van maagzuur vermindert, zodat de maag kan herstellen. De duur en het succes van de behandeling hangt niet alleen af van hoe ernstig de maagzweren zijn, maar wordt ook bepaald door in hoeverre het management, voerregime en de trainingsomstandigheden geoptimaliseerd zijn. Hetzelfde geldt voor de behandeling van onderliggende ziektes, mochten deze de oorzaak zijn van de maagzweren. Bij vragen over de medicatie en behandeling van maagzweren, kun je het beste contact opnemen met je dierenarts.
Tips om maagzweren bij paarden te voorkomen
1. Voldoende ruwvoer van goede kwaliteit
Een paard maakt, in tegenstelling tot een mens, alleen speeksel aan als hij kauwt. Dit speeksel neutraliseert onder andere de zuurgraad van het maagsap. Als een paard dus te weinig kauwt, maakt hij niet genoeg speeksel aan en wordt het risico op maagzweren groter. Zorg er dus voor dat je paard altijd wat te knabbelen heeft en onbeperkt ruwvoer tot zijn beschikking heeft (ook ’s nachts!). Daarnaast heeft ruwvoer een bufferend effect op het maagzuur, waardoor het minder snel kan opspatten.
2. Vermijd stress
Stress produceert stofjes waardoor de maagwand nog gevoeliger wordt. Probeer stress dus zoveel mogelijk te vermijden door te voldoen aan de belangrijkste basisbehoeftes van paarden: voldoende ruwvoer, voldoende dagelijkse vrije beweging en contact met soortgenoten. Transport, te zware arbeid en het presteren op vreemd terrein kunnen ook stressfactoren zijn. Bij dergelijke stressvolle situaties kun je het supplement Pavo GastriCover makkelijk toevoegen aan het dagelijkse rantsoen voor wat extra ondersteuning van de maag.
3. Krachtvoermanagement
Als je paard naast ruwvoer ook krachtvoer nodig heeft, is het advies om te kiezen voor een voer dat speciaal gemaakt is voor paarden met een gevoelige maag, zoals Pavo Ease&Excel of GastricEase. Ease&Excel is een complete muesli voor (sport)paarden die gemiddelde tot zware arbeid verrichten. GastricEase is geschikt voor alle paarden die niet of recreatief actief zijn. Hou ook rekening met onderstaande voermanagement-tips:
- Verdeel de krachtvoermaaltijden over meerdere porties per dag (minimaal 3)
- Voer geen krachtvoer op een lege maag en zorg ervoor dat je paard altijd eerst ruwvoer en dan pas krachtvoer krijgt.
- Een overmaat aan suiker en zetmeel kan voor verdere irritatie van de maagwand zorgen. Daarom is het belangrijk dat de maximale hoeveelheid suiker- en zetmeelopname van 1 gram / kg lichaamsgewicht niet overschreden wordt.
- Om het kauwen extra te bevorderen, kun je de krachtvoermaaltijd mengen met een ruwvoermix, zoals Pavo DailyPlus.
4. Extra ondersteuning bij medicijnen
Sommige medicijnen, zoals pijnstillers, kunnen de bescherming van de maagwand aantasten waardoor het maagzuur sneller voor beschadigingen kan zorgen. Als je paard medicijnen nodig heeft, kan het verstandig zijn om de maag (tijdelijk) extra te ondersteunen, bijvoorbeeld het met supplement Pavo GastriCover. Dit supplement zorgt voor neutralisatie van overtollig maagzuur, en ondersteunt daarmee een gezonde maagwand.
5. Voorkom (te) intensieve training
Zware arbeid kan ervoor zorgen dat de maag meer samentrekt, omdat het lichaam dan teveel in de ‘vluchtstand’ staat. Daardoor komt de zure inhoud van het onderste deel van de maag meer in contact met het minder goed beschermde bovenste deel. Dit geldt helemaal voor het werken op een lege maag: je kunt je voorstellen dat als er geen ‘buffer’ van ruwvoer in de maag aanwezig is, het maagsap veelvuldig tegen de onbeschermde bovenste maagwand klotst. Dit kan het ontstaan van maagzweren versnellen. Voor de training kun je je paard daarom het beste een beetje ruwvoer voeren en wordt het afgeraden om binnen 2 uur voor de training krachtvoer te geven.
Voeradvies voor paarden met een gevoelige maag
Voldoende en goede kwaliteit ruwvoer is de basis van ieder paardenrantsoen. Heeft jouw paard een gevoelige maag, dan kun je de maaggezondheid extra ondersteunen met speciaal voer en supplementen.
- Compleet voer
Ben je op zoek naar een compleet voer, dat zowel de maag ondersteunt als ook alle dagelijkse vitaminen en mineralen bevat? Afhankelijk van de intensiteit van de arbeid die je paard verricht, kun je dan kiezen voor Pavo Ease&Excel (muesli voor sportpaarden met gemiddelde tot zware arbeid) of GastricEase (muesli voor paarden die niet of recreatief actief zijn).
- Supplement
Naast een compleet voer, kun je ook kiezen voor een supplement, zoals Pavo GastriCover. Dit ondersteunt eveneens een gezonde maagfunctie en is geschikt voor alle paarden met een gevoelige maag. Ideaal om jouw paard (tijdelijk) extra maagondersteuning te geven bij bijvoorbeeld stress of medicatie of toe te voegen aan je huidige rantsoen. Een supplement voer je altijd extra en vervangt geen onderdelen van het rantsoen.
- Extra ruwvoervezels
Wil je extra vezels uit ruwvoer aan het rantsoen toevoegen, kies dan voor Pavo SpeediBeet of FibreBeet. Beide producten zijn (deels) gemaakt van ontsuikerde bietenpulp. Bietenpulp is rijk aan het prebioticum pectine, dat een beschermend laagje vormt in de maag en een positief effect heeft op de groei van gezonde darmbacteriën. Twee vliegen in één klap dus! Daarnaast ondersteunen deze vezelrijke producten, die je geweekt voert, een gezonde gewichtstoename. Aangezien Pavo FibreBeet eiwitrijker is, zal je paard hier het snelst van aankomen.
